Sybaılas jemqorlyqqa qarsy standarty

«Tildaryn» oblystyq tilderdi oqytý
ortalyǵy» KMM basshysynyń m.a. 2017
jyldyń 25 qyrkúıegindegi
№ 06-2/50-Ó buıryǵymen
bekitilgen

 

«Tildaryn» oblystyq tilderdi oqytý ortalyǵy» komýnaldyq memlekettik mekemesiniń
sybaılas jemqorlyqqa qarsy standarty

 

Jalpy erejeler

1. Osy sybaılas jemqorlyqqa qarsy standart «Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl týraly» 2015 jylǵy 10 qarashadaǵy Qazaqstan Respýblıkasy Zańynyń 10-babyna, Qazaqstan Respýblıkasy Memlekettik qyzmet isteri jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttigi bekitken Sybaılas jemqorlyqqa qarsy standartty ázirleý jónindegi ádistemelik usynymdarǵa jáne «Qostanaı oblysy ákimdiginiń tilderdi damytý basqarmasy» memlekettik mekemesiniń Sybaılas jemqorlyqqa qarsy standartyna sáıkes ázirlengen.

2. Sybaılas jemqorlyqqa qarsy standartty ázirleýshiniń ataýy: «Tildaryn» oblystyq tilderdi oqytý ortalyǵy» komýnaldyq memlekettik mekemesi (budan ári – Ortalyq).

3. Sybaılas jemqorlyqqa qarsy standart sybaılas jemqorlyqtyń aldyn alýǵa baǵyttalǵan qoǵamdyq qatynastardyń jeke salasyna arnalǵan usynymdar júıesin ornatýǵa baǵyttalǵan. Qoǵamdyq qatynastardyń jeke salasynyń ataýy: memlekettik tildi jáne basqa da tilderdi oqytý ortalyǵy.

4. Sybaılas jemqorlyqqa qarsy standartty ázirleý mindetteri:

• ortalyqta jumys isteıtin adamdardyń naqty sybaılas jemqorlyqqa qarsy minez-qulqyn qalyptastyrý;
• sybaılas jemqorlyq kórinisterin ýaqytyly anyqtaý jáne olardyń jaǵymsyz saldarynyń aldyn alý bolyp tabylady.

5. Sybaılas jemqorlyqqa qarsy standarttyń qaǵıdattary:

• zańdylyq;
• ashyqtyq;
• ádeptilik;
• jeke jáne zańdy tulǵalardyń quqyqtary men zańdy múddelerin saqtaý jáne olardy sybaılas jemqorlyq kórinisterinen qorǵaý;
• múddeler qaqtyǵysyn boldyrmaý bolyp tabylady.

6. Sybaılas jemqorlyqqa qarsy osy standart Ortalyq qyzmetinde sybaılas jemqorlyq kórinisterin boldyrmaý jáne onyń qyzmetkerleri arasynda sybaılas jemqorlyq kórinisterine múldem tózbeýshilikti arttyrý maqsatynda ázirlendi.

Ortalyqta jumys isteıtin adamdardyń minez-qulyq (is-áreket) erejeleri:

7. Орталықтың қызметкерлері жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерін іске асыру кезінде:

• Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýsıasyna, zańdary men ózge normatıvtik quqyqtyq aktilerine sáıkes zańdylyq prınsıpin basshylyqqa alady;
• Qazaqstan halqynyń birligi men elimizdiń ultaralyq kelisimdi nyǵaıtýǵa yqpal etý, memleketik jáne basqa de tilderdi, Qazaqstan halqynyń salt-dástúrlerin qurmetteıdi;
• jeke tulǵalarmen, zańdy tulǵalar ókilderimen jáne áriptestermen qarym-qatynas jasaýda adal, ádil, qarapaıym bolady, kópshilik maquldaǵan moraldyq-ádeptilik normalaryn saqtaıdy, sypaıylyq jáne bıazylyq tanytady;
• óz áreketimen jáne minez-qulqymen qoǵam tarapynan synalýǵa, synnyń artyna túspeýge jol bermeıdi, óz áreketiniń kemshilikterin joıý jáne jaqsartý úshin konstrýktıvti syndy qoldanady;
• laýazymdyq ókilettikterin atqarý kezinde alatyn, azamattardyń jeke ómirin, ar-namysy men qadir-qasıetin qozǵaıtyn málimetterdi jarıa etpeıdi jáne Qazaqstan Respýblıkasynyń zańdarynda kózdelgen jaǵdaılardy qospaǵanda, olardan mundaı aqparat berýdi talap etpeıdi;
• shyndyqqa sáıkes emes málimetterdi taratpaıdy;
• zań boıynsha tártiptik, ákimshilik nemese qylmystyq jaýapkershilik kózdelgen qylyqtar men ózge de zań buzýshylyqtar jasaýǵa jol bermeıdi;
• atqarý úshin alynǵan ókimderdiń, buıryqtardyń zańdylyǵyna kúmandanǵan jaǵdaıda bul týraly tikeleı basshyǵa jazbasha túrde habarlaıdy;
• sybaılas jemqorlyq sıpatyndaǵy zań buzýshylyqqa ıtermeleý kezinde basshylyqqa jetkizedi;
• eńbek tártibin múltiksiz saqtaıdy;
• berilgen ókilettikterin tıimdi paıdalanady;
• basshylyqtyń tapsyrmalaryn oryndaý barysynda tek obktivti jáne tekserilgen aqparattar usynady.

8. Taýarlardy, jumystardy, qyzmetterdi satyp alýǵa baılanysty memlekettik satyp alýdy iske asyrý kezinde mynalar usynylady:

• memlekettik satyp alý úshin paıdalanylatyn aqshalaı qarajatty ońtaıly jáne tıimdi jumsaý;
• Zańda kózdelgen jaǵdaılardy qospaǵanda memlekettik satyp alýdy ótkizý rásimine qatysý úshin áleýetti jetkizýshilerge teń múmkindikter usyný;
• memlekettik satyp alý prosesiniń ashyqtyǵy men aıqyndyǵyn qamtamasyz etý;
• sybaılas jemqorlyq belgilerine jol bermeý;
• atqarýshylyq qujattar boıynsha oryndalmaǵan mindettemeleri bar jáne Biryńǵaı boryshkerler tizilimine qosylǵan áleýetti jetkizýshi jáne (nemese) olarǵa tartylatyn qosalqy merdiger (birlesip oryndaýshy) retinde qatysýshyǵa jol bermeý.

9. Óz quzireti sheńberinde basqarýshylyq jáne ózge sheshimderdi daıarlaý jáne qabyldaý kezinde, basshy:

• jeke jáne zańdy tulǵalardyń quqyqtary men zańdy múddelerin qozǵaıtyn qabyldanǵan sheshimniń aıqyndylyǵyn qamtamasyz etedi;
• jeke basynyń máselesin sheshý barysynda memlekettik organdar, uıymdar, memlekettik qyzmet jáne basqa adamdardyń áreketterine yqpal etý úshin qyzmet babyn paıdalanbaıdy;
• jumys fýnksıalaryn atqarýmen úılespeıtin qyzmetter jáne qásipkerlik qyzmet atqarmaıdy;
• laýazymdyq quzirettiligin jáne oǵan qatysty múmkinshilikterdi ózine múliktik jáne múliktik emes paıda tabý úshin qoldanbaıdy;
• jeke jáne zańdy tulǵalardan laýazymdyq qyzmetin atqarǵany úshin syıaqy almaıdy (syılyq, aqshalaı syılyq, qyzmetkórsetýler, oıyn saýyq, demalys, kólik shyǵynyn tóleý jáne ózge de syılyqtar);
• basshylarǵa jáne ózge de laýazymdy tulǵalarǵa syılyq jasamaıdy;
  qyzmettik mindetterin abyroımen, alalyqsyz jáne sapaly atqarady;
• baǵynyshty laýazymdy tulǵalardyń mindetteri men qyzmettik ókilettiginiń kólemin naqty jáne anyq belgileıdi;
• baǵynyshtaǵy laýazymdy tulǵalardyń arasyndaǵy eńbek júktemesin birkelki bólmeýge jol bermeıdi;
• olardyń áreketteriniń nátıjelerin baǵalaý barysynda, sondaı-aq madaqtaý jáne jaza qoldaný kezinde shyndyq jáne ádildik tanytady;
• baǵynyshty qyzmetkerdi orynsyz aıyptaýǵa, dórekilik faktorlaryna, adamnyń ar-namysyna tıýine, jónsizdikke, dóreki minez-qulyqqa jol bermeıdi;
• olardyń laýazymdyq mindetterinen tys nemese oryndalmaıtyn, sondaı-aq zańǵa qaıshy tapsyrma bermeıdi;
• qyzmetten tys sıpattaǵy máselelerdi sheshý barysynda baǵynyshtylardyń áreketterine áser etý úshin qyzmet babyn paıdalanbaıdy;
  baǵynyshtylardy sybaılas jemqorlyq zań buzýshylyq jasaýǵa ıtermelemeıdi;
• múliktiń saqtalýyn qamtamasyz etedi, avtokólik quraldaryn qosa alǵanda, múlikti qyzmettik maqsatta utymdy, tıimdi paıdalanady.
• ortalyqta eńbek zańnamasynyń oryndalýyn, eńbek tártibi men sharttarynyń saqtalýyn qamtamasyz etedi;
• múddeler qaqtyǵysyna jol bermeıdi, al ol týyndaǵan kezde zańnamaǵa sáıkes joıý boıynsha shara qoldanady;
• qyzmette bolýǵa baılanysty shekteýlerdi qabyldaıdy;
• sybaılas jemqorlyqqa qarsy turady, sybaılas jemqorlyq sıpatyndaǵy zań buzýshylyqty ashýǵa belsendilik tanytady.

10. Tirshilik áreketi salasy ereksheligine baılanysty ózge qarym-qatynastar kezinde:

• iskerlik ádep pen resmı tártip erejelerin saqtaıdy;
• basqa qyzmetkerler tarapynan qyzmettik ádep normalaryn buzyshylyǵyn boldyrmaý nemese betin qaıtarý boıynsha sharalar qoldanady;
• ujymda, áriptesterdiń ar namysy men abyroıyna nuqsan keltiretin jeke jáne kásiptik qasıetterin talqylaýdan bas tartady.